Türk firmaları yurtdışındaki yatırımlarını artırıyor

May-Haz 2015

Türk firmaları yurtdışındaki yatırımlarını artırıyor

Türk kuruluşlarının uluslararası girişimlere gösterdikleri ilgi artıyor. Yurtdışındaki doğrudan yatırımlar 2014 yılında, önceki yıla göre %62 oranında artarak 5,2 milyar US$’ı aştı. Analistler bu trendin önümüzdeki yıl da süreceğini tahmin ediyor. Buna karşın Türkiye’deki uluslararası doğrudan yatırımlar 2012 yılından beri geriliyor. Bunun tek istisnası gayrimenkul sektörü. Ülkenin tamamında 6.000’in üzerinde firma Alman sermaye iştirakiyle çalışıyor. Bunlar öncelikle ticaret sektöründe faaliyet gösteriyor.

Türk kuruluşları, ilerleyen küreselleşmenin avantajlarından daha iyi yararlanabilmek için uluslararası girişimlerini artırdı ve giderek artan bir şekilde yurtdışında yatırım yapıyor. Türk Ekonomi Bakanlığının (www.ekonomi.gov.tr) geçici rakamlarına göre Türk kuruluşlarının yurtdışındaki doğrudan yatırımları 2014 yılında, önceki yıla göre %62,2 artarak 5,2 milyar US$’ı aştı. Gerçek rakamın bunun üzerinde olması bekleniyor, çünkü resmi istatistik yalnızca anılan yıl içindeki gerçek sermaye ihracatını içeriyor ve daha sonraki bir zamanda gerçekleşecek olan bir devir veya iştirakle bağlantılı olarak bekleyen transferleri dikkate almıyor. Buna göre Türk Yıldız Holding (Ülker)’in 2014 yılında satın aldığı Britanyalı United Biscuits için ödeyeceği toplam 3,2 milyar $ bedelin yalnızca bir kısmı ödenmiştir. Bunun henüz ödenmemiş olan büyük kısmı 2015 yılı içinde sermaye ihracatı olarak kayda geçecek.

Yurtdışı firmalara duyulan ilgi devam ediyor

Analistler, Türk kuruluşlarının uluslararası şirketleri satın alma ilgisinin önümüzdeki yıllarda da artmaya devam edeceğini tahmin ediyorlar. Buna göre 2015 Ocak ayının sonunda Hollandalı moda devi Mexx Türk Eroğlu Grubu tarafından devralındığı öğrenildi. Bu Türk kuruluşu Türkiye, ABD ve pek çok Avrupa ülkesinde halen 600 mağaza işletiyor ve bu yeni satın almayla büyümesini sürdürmek istiyor.

Türk kuruluşlarının yurtdışındaki doğrudan yatırımlarının ülkelere göre dağılımı bakımından 2014 yılında Azerbaycan 1,9 milyar $ üzerinde ve toplam girişime göre %37’lik bir payla açık ara birinci sıradaydı, onu Hollanda ve Birleşik Krallık izliyordu. Almanya 178 milyon $ yatırımla altıncı sırada yer aldı. Azerbaycan’ın payının yüksek olması öncelikle TPAO (Türkiye Petrolleri A.O.)’nın Şah Deniz doğalgaz sahası ve Güney Kafkasya Boru Hattındaki iştirakiyle açıklanabilir. TPAO 2014 yılında bir Rus enerji kuruluşuna da iştirak etti.

Türkiye’deki yabancı girişimler geriledi

Türk kuruluşlarının yurtdışındaki yatırımları 2014 yılında güçlü bir artış kaydederken, yabancı doğrudan yatırımlar son yıllardaki gerilemesini sürdürdü ve yaklaşık %12 oranında bir düşüşle 8,7 milyar $ düzeyine geriledi. Son yıllarda alım koşullarının iyileşmesi sayesinde hissedilebilir bir artış yaşayan uluslararası gayrimenkul girişimleri bu tutara dahil edilmemiştir.

2014 yılında Türkiye’deki en büyük uluslararası yatırımcılar Hollanda ve Birleşik Krallık oldu. Almanya ise Rusya ve Azerbaycan’ın ardından 5. sırada yer aldı. Hollanda, Türkiye’deki toplam kümülatif yatırım tutarı bakımından da 2013 sonu itibarıyla 26,5 milyar $ ile birinci yatırımcıydı, onu Almanya (16,9 milyar $), Birleşik Krallık (8,5 milyar $) ve Rusya (6,6 milyar $) izliyordu.

6.000’den fazla Alman sermayeli firma var

Türk Ekonomi Bakanlığının verdiği bilgilere göre 2014 sonu itibarıyla Türkiye’de toplam 41.528 firma yabancı sermaye iştirakiyle çalışıyor, bunlardan 24.606’sı İstanbul’da, 4.416’sı Antalya’da, 2.500’ü Ankara’da ve 2.110’u İzmir’de bulunuyor. Ülkelere göre olan dağılımda Almanya açık ara lider durumda.

Bakanlık, Alman sermaye iştiraki olan firmaların sayısını toplam6.014 olarak ifade ediyor. Sermayenin geldiği ülkeler bakımından Birleşik Krallık 2.766 firmayla ikinci sırada yer alıyor. 2.438 firmayla Hollanda üçüncü sırada bulunuyor.

Alman iştirakli kuruluşların sektörlere göre dağılımında bunların neredeyse %30’unun ticaret sektöründe faaliyet gösterdiği görülüyor. Bunlar esas olarak Alman ürünlerinin pazarlanması için olan pazarlama şirketleridir. Alman sermayeli firmaların %18’inden fazlası işleyici sanayi alanında çalışıyor, bunda makine imalatı ve kimya endüstrisi başı çekiyor. Firmaların yaklaşıl %17’si gayrimenkul sektöründe faaliyet gösteriyor.
(Çeviri: Oral Akı)