Türk beyaz eşya sanayi dünya çapında önemli bir üretim gücüne sahip, sağladığı istihdam, yaptığı ihracat ile ekonomiye büyük katkısı olan sektörlerin başında geliyor. Türkiye Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği’nin (TÜRKBESD) verilerine göre, yıllık yaklaşık 23 milyon adet üretimi ile Almanya ve İtalya’yı geride bırakarak Avrupa’da lider konuma yükselen Türk beyaz eşya sektörü, üretiminin yüzde 75’ini ihraç ederek özellikle Avrupa’nın en önemli tedarikçisi oldu. Beyaz Eşya Yan Sanayicileri Derneği’nin resmi yayın organı BEYSAD Dergisi’ndeki bir röportajda değerlendirmelerde bulunan TÜRKBESD Yönetim Kurulu Başkanı Ergün Güler sektörün on yılda yüzde 100’lük bir büyüme gerçekleştirdiğine dikkat çekerek, her sene yüzde 6 büyüme sağlandığını bunun arkasında ise sağlam altyapı, teknolojiyi çok iyi kullanan fabrikalar ile kalifiye işgücünün olduğunu belirtiyor. Sektörün 40 bin kişiye doğrudan olmak üzere 500 bin kişiye istihdam sağladığını söyleyen Güler, 15 bin civarında bayi ve 3 bin 500 civarında yetkili servis ile birlikte 500’e yakın yan sanayi/ tedarikçi bulunduğunu da kaydediyor.

Üretim yıllık 23 milyon adede yaklaştı

TÜRKBESD Başkanı Güler’in sunduğu rakamlar oldukça çarpıcı ve aslında gelinen nokta itibariyle sektörün gücünü açık ve net bir şekilde gösteriyor. Üretim ve ihracat verilerine daha detaylı baktığımızda ise bu başarıyı daha iyi anlayabiliriz. Ürün grupları açısından üretime baktığımızda birinci sırada buzdolabı yer alıyor. 2014 yılında 658 bin 866 adet buzdolabı üretimi gerçekleşmiş. Onu 6 milyon 307 bin 848 adetle çamaşır makinesi, 4 milyon 247 bin 37 adetle fırın, 3 milyon 483 bin 152 adetle bulaşık makinesi, 963 bin 64 adetle derin dondurucu ve 935 bin 908 adetle kurutucu üretimi izliyor. 2013 yılında 21 milyon 940 bin 26 olan beyaz eşya üretimi, 2014 yılı sonu itibariyle yüzde 3 artarak 22 milyon 595 bin 875’e ulaştı.

Dış ticaret fazlası vererek ekonomiye ciddi katkı sağlıyor

ektörün 2014 yılı toplam ihracatı ise ise 2013 yılına göre yüzde 5,2 artarak 16 milyon 903 bin 600’e yükseldi. Bu da üretimin yüzde 75’inin ihraç edildiği anlamına geliyor. İthalat ise yaklaşık yüzde 27 azalarak 820 bin 557’e düşmüş durumda. Ürün İhracatta ürün grubu açısından baktığımızda ilk sırayı 4 milyon 766 bin 886 adetle çamaşır makinesi, iç pazarda ise 1 milyon 907 bin 562 adetle buzdolabı alıyor. Sektör bu açıdan bakıldığında önemli dış ticaret fazlası vererek önemli bir başarıya imza atıyor. 2015 yılının ilk yarısını değerlendiren TÜRKBESD Başkanı Ergün Güler, geçen yılın aynı dönemine göre satışların yüzde 10, ihracatın ise yüzde 5 oranında arttığını belirterek daha yılın ilk yarısı itibariyle 12 milyon adetlik üretime ulaştıklarına dikkat çekiyor.

İç pazarda büyümenin önünde en büyük engel taksit kısıtlaması

Geçtiğimiz yıllarda Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından kredi kartıyla alışverişe getirilen 9 ay taksit sınırlaması iç pazarda satışların hızını kesti. Sınırlama öncesi kredi kartlarına 36 aya kadar taksitle satış yapılabiliyordu. Yeni uygulamanın etkileri hemen rakamlara yansıdı. 2014 yılında iç piyasada satışlarda bir önceki yıla göre yüzde 1,8’lik düşüş kaydedildi.

ÖTV’de indirim gündemde

Yurt içinde azalan satışlara doping etkisi yapacak bir düzenleme bugünlerde gündemde. Başkakan Ahmet Davutoğlu’nun Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) toplantısında dile getirdiği enerji verimliliği yüksek ürünlerde Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) indirimi konusunda Maliye Bakanlığı’nın çalışmalara hız verdiği belirtiliyor. Enerji verimliliği yüksek ürünlerde yüzde 1 ya da 1,5 oranında ÖTV’nin düşmesi bekleniyor. Konuyu değerlendiren TÜRKBESD Genel Sekreteri Öykü Korkmaz ise beyaz eşyada ÖTV’nin tamamen kalkması gerektiğini belirtiyor. Artık bu ürünlerin lüks olmadığına dikkat çeken Korkmaz, ÖTV’nin kalkmasının sektörü hareketlendireceğini ifade ediyor.

Patent başvurusunda sektör açık ara önde

Elektrikli ev aletleri üreticilerinin bir önemli başarısı ise sektörde Ar-Ge ve inovasyon alanında yaptıkları çalışmalar. Bu anlamda standart ürünlerin yanı sıra inovatif ürünlerle dünya pazarlarında rekabet ediyor ve rakiplerine karşı önemli derecede üstünlük sağlıyorlar. Türk Patent Enstitüsü (TPE) verilerine göre 2015 yılının ilk altı ayında en fazla yerli patent başvurusunu Arçelik yaptı. 158 başvuru ile ilk sırada yer alan firmayı, 20 başvuruyla BSH Ev Aletleri izledi. Arçelik geçtiğimiz yıl 275 başvuruyla yine ilk sırada yer almıştı.

Türk firmalarının uluslararası başarısı

İnovasyon ve Ar-Ge alanında ciddi yatırımlar yapan Türk firmaları, bunun karşılığını küresel satışlarda başarı olarak alıyor. En fazla patent başvurusu yapan Arçelik global ve local markaları ile 130 ülkeye ihracat yapıyor. Arçelik Satınalma Direktörü Emin Bulak, BEYSAD Dergisi’ne yaptığı değerlendirmede Avrupa, Ortadoğu, Asya, Güney Afrika, Avustralya gibi kıta pazarlarda birçok ülkede pazarın lideri konumunda ya da ilk üç sırada yer aldıklarını belirtiyor. Satışlarının yüzde 60’ını ihraç ettiklerini kaydeden Bulak, Türkiye başta olmak üzere Romanya, Rusya, Çin ve Güney Afrika’da 14 üretim tesisinde üretim gerçekleştirdiklerini ve son olarak bu yılın Ocak ayında Tayland’da bir fabrikanın temelini attıklarını ifade ediyor.

Avrupa TV pazarının en büyük iki oyuncusundan biri Türk markası

Sektörün bir diğer önemli markası Vestel ise sadece sektöründe değil 2014 yılında Türkiye’nin gerçekleştirdiği ihracatta en fazla paya sahip firma olarak ödül kazandı. Elektronik sektöründe 17 yıldır ihracat şampiyonluğunu koruyan Vestel, altı dalda "İhracatın Yıldızı" ödülünü aldı. Teşekkür konuşmasını yapan Vestel İcra Kurulu Başkanı Turan Erdoğan, 15 bin kişilik Vestel ailesiyle Türkiye TV ihracatının yüzde 90’ını, beyaz eşya ihracatının ise yaklaşık yüzde 30’unu gerçekleştirdiklerini söyledi. 150 ülkeye ihracat yaptıklarını belirten Erdoğan, Avrupa TV pazarında yüzde 21 ile iki önemli oyuncudan biri olduklarını, hedeflerinin akıllı telefon üretimi sayesinde teknolojiyi Türkiye’nin en önemli ihracat kalemi yapmak olduğunu kaydetti.

Dünyanın en büyük beyaz eşya ve ev aletleri üreticilerinden BSH, Almanya ve Çin’den sonra en büyük pazarı olan Türkiye’de yatırımlarını sürdürüyor. Türkiye’de altı fabrika kuran BSH, her yıl en az 60 milyon Euro yatırım gerçekleştirerek toplam yatırımını 1 milyar Euro’nun üzerine çıkardı. BSH Türkiye CEO’su Norbert Klein, özellikle gelişmekte olan ülkelerden gelecek talebi karşılamak üzere önümüzdeki 5 yıl içinde ihracat odaklı üretim kapasitesini mevcut 4.5 milyon adet düzeyinden 8 milyona çıkartacaklarını kaydediyor. Klein ayrıca, Türkiye’de yüzde 30 pazar payını geçtiklerini de belirtiyor. (Abbas Özpınar)